Μαθήματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε πρόσφυγες

Τα σεξουαλικά ήθη και οι συμπεριφορές των φύλων είναι ένα ζήτημα αδιαμφισβήτητα περίπλοκο που δεν μπορεί εύκολα να «τακτοποιηθεί» σε νόρμες. Και ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν λύσει πολλά από τα σχετικά ζητήματα και η κάθε κοινωνία κινείται σε διαφορετική τροχιά, κάποια κράτη της Ευρώπης κάνουν ήδη μαθήματα σεξουαλικής συμπεριφοράς σε πρόσφυγες στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης τους. Ίσως, βέβαια, θα ήταν ωφέλιμο και πολλοί Ευρωπαίοι να τα παρακολουθήσουν.

Ελάχιστοι άντρες μπορούν να φορέσουν ένα προφυλακτικό σε ένα πλαστικό πέος χωρίς να χασκογελάνε και ο Αλί και ο Αχμαντζάι δεν αποτελούν εξαίρεση. Οι δύο Αφγανοί αιτούντες άσυλο μαζί με δέκα ακόμα άντρες κάνουν μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην πόλη Broechem στο Βέλγιο και τα γελάκια δίνουν και παίρνουν. «Από εκεί που προέρχομαι, δε μιλάμε με τα κορίτσια» εξηγεί ο Αχματζάι σε άρθρο του The Economist. Αν το κάνεις, οι Ταλιμπάν θα σε λιθοβολήσουν μέχρι θανάτου. Το Βέλγιο ήταν για αυτόν ένα μικρό πολιτισμικό σοκ, αν και ακόμα δεν τολμά να μιλήσει σε κοπέλες. Του αρκεί απλώς να τις κοιτάζει.

Μετά από τις σεξουαλικές επιθέσεις στην Κολωνία την παραμονή Πρωτοχρονιάς, όπου κυρίως βορειοαφρικανοί άντρες κατηγορήθηκαν για επιθέσεις σε εκατοντάδες γυναίκες, κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανησύχησαν για περαιτέρω δημιουργία προβλημάτων. Έτσι, τα μαθήματα στην Broechem καλύπτουν ζητήματα σεξουαλικής υγείας και σεβασμού προς τις γυναίκες. Για την ώρα είναι προαιρετικά αλλά το Βέλγιο σχεδιάζει να καταστήσει τη σεξουαλική εκπαίδευση υποχρεωτική από το επόμενο έτος για όλους τους αιτούντες άσυλο, όπως συμβαίνει ήδη στη Νορβηγία. Στη Γερμανία, επίσης, η κυβέρνηση αποφάσισε τον Ιούλιο να μετατοπίσει το ενδιαφέρον των μαθημάτων ενσωμάτωσης από μαθήματα γλωσσομάθειας σε πολιτισμικών αξιών, συμπεριλαμβανομένης και της ισότητας των φύλων.

Μία από τις προτεραιότητες είναι η πρόληψη του βιασμού. Ο Thomas Demyttenaere από τη βελγική οργάνωση Sensoa, η οποία οργανώνει μαθήματα σεξουαλικής (μη παραβατικής) συμπεριφοράς, λέει ότι δεν έχουν συναντήσει ποτέ κάποιον πρόσφυγα, ο οποίος να θεωρεί αποδεκτό το να εξαναγκάσεις κάποιον σε σεξουαλική συνεύρεση. Παρ' όλα αυτά, μπορεί να διαφοροποιείται το πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται την έννοια της συναίνεσης. «Σε μια βαθειά πατριαρχική κοινωνία», είτε μουσουλμανική, χριστιανική ή ινδουιστική, οι άντρες «συχνά θεωρούν ότι έχουν το δικαίωμα να ασκούν επιθετική συμπεριφορά εναντίον των γυναικών». Η Linda Hagen της Hero Norway, μια οργάνωση που διαχειρίζεται το 40% των νορβηγικών κέντρων όπου ζουν πρόσφυγες, δηλώνει ότι ένας στόχος των μαθημάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης είναι να ενημερώσουν τους πρόσφυγες για τα ήθη και τους νόμους στη Σκανδιναβία. 

Το να διδάσκεις τις σεξουαλικές νόρμες είναι κάτι περίπλοκο, ειδικά εφόσον οι ίδιες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δε συμπλέουν ως προς αυτές. Στη Νορβηγία, η Hagen στα μαθήματα που παραδίδει, χρησιμοποιεί φωτογραφίες από ποπ σταρ για να εξηγήσει ότι αυτό το είδος ντυσίματος, όσο αποκαλυπτικό κι αν είναι, αποτελεί έκφανση της ατομικής ελευθερίας παρά σινιάλο διαθεσιμότητας και πρέπει να είναι σεβαστό. Την ίδια στιγμή, εκπαιδεύει τους άντρες πρόσφυγες ώστε να προστατεύσουν την υπόληψή τους, αποφεύγοντας γυναίκες που είναι «εύκολες».

Εν τω μεταξύ, στη βελγική Βαλλονία, ένα ενημερωτικό φυλλάδιο που χρησιμοποιείται στα μαθήματα ενσωμάτωσης, προτείνει την «ιπποτισμό» ως ιδανική συμπεριφορά: οι άντρες πρέπει να ανοίγουν την πόρτα στις γυναίκες, να κουβαλάνε τις βαριές τσάντες τους και να τις βοηθάνε να φορέσουν το παλτό τους. Σίγουρα πολλές φεμινίστριες στο Βέλγιο ή αλλού στην Ευρώπη, θα το βρουν αυτό πατερναλιστικό, σχολιάζει ο αρθρογράφος του Economist.

Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες που παρακολουθούν τα μαθήματα φαίνεται να τα αποδέχονται με ευχαρίστηση. Πολλοί από αυτούς δεν έλαβαν ποτέ επίσημα κάποιου είδους εκπαίδευση γύρω από το σεξ: από τους 12 άντρες της τάξης στο Broechem (οι οποίοι προέρχονται κυρίως από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή), μονάχα ένας Αλβανός πρόσφυγας είπε ότι έλαβε σχετική εκπαίδευση στο σχολείο. Για τον 21χρονο Αμπντουλά, πρόσφυγα από τη Βαγδάτη, τα μαθήματα είναι «τέλεια». «Όλοι πρέπει να σέβονται τις γυναίκες», λέει, αν και οι περισσότεροι άνθρωποι «χρειάζονται μερικά μαθήματα» συμπεριφοράς.

Σε τι βαθμό, όμως, οι τυχόν φόβοι των Ευρωπαίων για σεξουαλική παρενόχληση από τους μετανάστες ή πρόσφυγες είναι βάσιμοι; Μια αναφορά της γερμανικής αστυνομίας, έδειξε ότι μόνο για το 3,6% των σεξουαλικών αδικημάτων που διαπράχθηκαν στη Γερμανία το 2015 ευθύνονταν πρόσφυγες.

Πολλοί πρόσφυγες είναι θύματα βιασμού και όχι θύτες: οι γυναίκες-πρόσφυγες αντιμετωπίζουν σεξουαλική κακοποίηση στα χέρια των διακινητών ή ακόμα και από το προσωπικό των κέντρων υποδοχής στην Ευρώπη, καταγγέλλει η Διεθνής Αμνηστία.

Τελικά, ενώ πολλοί Ευρωπαίοι μπορεί να νιώθουν άβολα με τα διαφορετικά ήθη των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, και οι ίδιοι οι πρόσφυγες δυσκολεύονται εξίσου να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Πολλοί, για παράδειγμα, βλέπουν τα σεξουαλικά ήθη των Βέλγων ως «σοκαριστικά». Όπως λέει ο Thomas Demyttenaere, «Από τη μία, υπάρχουν διαφημίσεις με ημίγυμνες γυναίκες ενώ από την άλλη, είναι πολύ δύσκολο να ζητήσεις σε μια γυναίκα να βγείτε ραντεβού». Καλωσορίσατε στη Δύση.

Με πληροφορίες από το The Economist.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου